HISTORIA SZTUKI OGRODOWEJ - OŚWIECENIE

Rozpoczęła się rewolucja przemysłowa, powstało dużo zakładów przemysłowych, produkcja w dużym stopniu była zmechanizowana. Motywy dekoracyjne w architekturze były bardziej stonowane  i skromniejsze (przykł. Łuk Triumfalny w Paryżu, Teatr Wielki w Warszawie, Pałac na Wodzie w Łazienkach). W Polsce wytworzył się nowy typ niewielkiego podmiejskiego domu zwany dworkiem.

Nastąpiła duża zmiana  w postrzeganiu natury, krajobrazu a więc i w sztuce ogrodowej. Wyraźnie widać udział sztuki antycznej i dalekowschodniej. Regularna, geometryczna przestrzeń zamieniona została na układy oparte na pięknie natury. Strzyżone ściany szpalerów, wnętrza ogrodowe zostały zastąpione przez swobodne grupy drzew, klomby, i pojedyncze drzewa. . Do ogrodu włączono naturalne stawy, podkreślono ukształtowanie terenu. Drogi prowadzono po liniach krzywych, łącząc przy ich pomocy poszczególne części ogrodu. Ogród przeznaczony był dla jednostki – ułatwiał kontakt z naturą, naśladował jej piękno, służył kontemplacji i zadumie. Pierwsze takie ogrody pojawiły się w Anglii stąd nazwa ogrody angielskie.  Inne określenie na ten typ ogrodu to ogrody krajobrazowe.

W sztuce ogrodowej można wyróżnić 2 nurty:

► nurt sentymentalny – kompozycja była całkowicie swobodna, naśladowała naturę. Drogi były kręte, 
prowadziły wśród naturalnej roślinności. Dekoracje stanowił sztafaż  -  sceny  rodzajowe z rzeźb ludzi i zwierząt, elementy nawiązujące do tradycji antycznej, średniowiecznej, chińskiej i islamskiej. Różnorodność stylów architektonicznych ciągle jeszcze sprawiała, że ogród był wyobcowany z   krajobrazu (przykł. Arkadia i Puławy)

►  nurt neoklasyczny – kompozycyjni i widokowo ogród powiązany był z otaczającym krajobrazem. Zarysy linii brzegowej zbiorników i cieków wodnych powiązane były z rzeźbą  terenu; prawie nie wprowadzano egzotycznych roślin, było mało  budowli  ogrodowych.

Za najlepszego twórcę ogrodów krajobrazowych uznaje się Williama Kenta Elementy przestrzenne ogrodów krajobrazowych to: ogród sielankowy, zoologiczny i zdrojowy, ferma ozdobna, planty, aha, klomb, lapidarium i obwodnica.

Obwodnica – droga spacerowo-widokowa prowadzona po obrzeżach założenia, wytyczana miękkimi liniami.

Lapidarium – miejsce w ogrodzie gdzie gromadzono fragmenty rzeźb, posągów lub budynków pochodzących z dawnych epok.

Aha – zamaskowana granica ogrodu, kształtowana najczęściej w postaci suchego rowu o stromych skarpach porośniętych roślinami. Funkcję ukrytej granicy ogrodu mogły też pełnić inne elementy jak skały, zbiorniki wodne, wzniesienia. Zastosowanie aha pozwala na optyczne powiązanie ogrodu z krajobrazem.

Ermitaż – pawilon ogrodowy lub parkowy, świątynia dumania, umieszczany na uboczu. Czasami umieszczano tam zbiory i kolekcje osobliwości.

Planty – tereny zieleni miejskiej w postaci parku lub zieleńca, zakładane na miejscu likwidowanych fortyfikacji, fos, koryta rzecznego.

Pod koniec VIII pojawił się kolejny nurt zwany ogrodem romantycznym – miał oddziaływać na uczucia i nastroje zwiedzających. Efekt malowniczości uzyskano wprowadzając ruiny i sceny ogrodowe (Puławy, Arkadia, ogrody w Łańcucie, Nieborów – Arkadia).